Zespoły zrewitalizowanych obiektów poprzemysłowych coraz częściej budzą zainteresowanie. Stare browary w Poznaniu czy Tychach, Manufaktura Poznańskiego w Łodzi, Fabryka Trzciny w Warszawie lub Nowe Gliwice są dziś równie atrakcyjne, jak uznane najznakomitsze zabytki kultury polskiej.

Początki wydobycia węgla w Czeladzi to rok 1870. W kolejnych latach wydobycie znacznie rosło, podobnie jak i zatrudnienie w kopalni. XX wiek to okres świetności czeladzkiej kopalni, jednak już lata 90 okazały się jego końcem. W 1996 roku kopalnia Saturn został zamknięta. W rok 2003 burmistrz Czeladzi Marek Mrozowski kupił zrujnowany kompleks od Spółki Restrukturyzacji Kopalń.

Obecnie zdecydowana cześć budynków pokopalnianych jest w stanie technicznym nadającym się do użytku. Wymagają znacznych remontów, ale same fundamenty nie są naruszone.

Całe przedsięwzięcie rewitalizacji  zostało podporządkowane tytułowej idei Kopalni Nauki i Kultury. Okazuje się bowiem, że w tym stwierdzeniu ujęte zostało niemal wszystko to, co było przedmiotem konferencji, dyskusji, koncepcji oraz oczekiwań mieszkańców, specjalistów z branży konserwatorskiej i władz samorządowych.

Na kompleks Saturna składać się będą zarówno obiekty istniejące jak i nowe: Centrum Konferencyjno-Edukacyjne (lampiarnia i cechownia), szkoła (nowy obiekt), Inkubator Przedsiębiorczości (nowy obiekt), Centrum Administracyjne (warsztat elektryczny), Zaplecze Techniczne (transformatorownia), Centrum Rzemiosła (warsztat mechaniczny i warsztaty szkolne), Galeria Elektrownia (elektrownia i chłodnia), Muzeum Saturn (kompleks wież wyciągowych i ciepłownia), Hotel (baza transportowa), Restauracja (Straż Pożarna), Forum, Brama Główna.

Głównym obiektem kompleksu Saturna będzie Centrum Konferencyjno-Edukacyjne zlokalizowane w budynku dawnej Lampiarni i Cechowni. Zakłada się odtworzenie historycznego układu budynku poprzez przywrócenie pierwotnej formy skrzydła zachodniego oraz ukształtowanie elewacji według projektu z 1910 roku. Reprezentacyjne wejście przewidziano od północy, przez wieżę. Zaproponowano również wejścia do budynku od południa, co ułatwi dostępność do budynku od strony Forum.

Szkoła to dwukondygnacyjny nowy obiekt, który zostanie zrealizowany w stylu zbliżonym do sąsiadującego Centrum Konferencyjno-Edukacyjnego.

Inkubator Przedsiębiorczości to nowoprojektowany, dwukondygnacyjny obiekt posiadający największą kubaturę. Jego architektura ma być nowoczesna, ale nawiązująca do modernistycznych konstrukcji przemysłowych lat trzydziestych ubiegłego stulecia.

Siedzibą Centrum Administracyjnego będzie dawny warsztat elektryczny. Tutaj, przede wszystkim, znajdzie swą siedzibę spółka administrująca wszystkimi obiektami, a przejściowo (w początkowej fazie rozwoju) inne podmioty, które z tego miejsca zarządzać będą swoimi inwestycjami. W budynku znajdować się będą pomieszczenia biurowe.

Centrum Rzemiosła zlokalizowane zostanie w dawnych warsztatach mechanicznych i warsztatach szkolnych. Zakłada się, że forma budynków zostanie zachowana.

Galeria Elektrownia zajmuje budynek dawnej elektrowni oraz fundament nieistniejącej chłodni kominowej wraz z późniejszą nadbudówką. Elektrownia jest w najlepszym stanie technicznym pośród wszystkich zabytkowych obiektów pokopalnianych. Przewiduje się, że pozostanie w niezmienionej formie architektonicznej

Muzeum Saturn obejmować będzie grupę obiektów związanych z kompleksem wież wyciągowych oraz ciepłowni.

Planuje się wybudowanie nowego hotelu z bazą gastronomiczną. Hotel musi posiadać minimum 30 pokoi (50 łóżek) o różnym standardzie, restaurację, sanitariaty, pomieszczenia techniczne i administrację. Zaś w budynku dawnej Zakładowej Straży Pożarnej przewidziano umieszczenie bazy gastronomicznej, czyli restauracji lub baru, który mógłby pomieścić około 60 osób.

Przestrzeń pomiędzy Centrum Konferencyjno-Edukacyjnym, a Inkubatorem Przedsiębiorczości zagospodarowana zostanie jako wydłużone Forum, którego perspektywę zamykać będzie budynek elektrowni. Forum ma być centralnym i największym placem kompleksu Saturna. Będzie to zarówno miejsce wypoczynku jak i imprez masowych.

Całościowe koszty przedsięwzięcia rewitalizacyjnego to prawie 100 mln. złotych.

Zapraszamy do zapoznania się z całym Programem Saturn.