Dnia 10 marca 2009r. 32 losowo wybranych uczniów Gimnazjum nr 2 w Czeladzi brało udział w Programie Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów ( The Programmme for International Student Asessment, w skrócie PISA), największym porównawczym badaniu umiejętności uczniów, obejmującym 15-latków z ponad 60 krajów świata.
Polska uczestniczy w badaniu od pierwszej edycji, która miała miejsce w 2000r. i do której to Gimnazjum nr 2 również zostało wylosowane. Wówczas badanie dotyczyło czytania ze zrozumieniem, w roku 2003-myślenia matematycznego, a w roku 2006-myślenia naukowego. W roku bieżącym po raz kolejny uczestniczyliśmy w badaniu jako jedna z nielicznych szkół w regionie oraz jako jedno ze 180 gimnazjów w kraju. Program PISA bada stopień przygotowania piętnastolatków do dorosłego życia i wyzwań nowoczesnego społeczeństwa wiedzy.
Ocena skupia się na umiejętności stosowania wiedzy w sytuacjach życiowych, a nie na stopniu opanowania treści podręczników i programów kształcenia. Uczniowie przez kilka godzin poddani byli dwuetapowemu badaniu. W pierwszej części gimnazjaliści pod okiem wyszkolonych ankieterów z CBOS wypełniali zeszyty zadań i kwestionariusze w atmosferze ścisłej poufności i anonimowości. Test będący centralną częścią badania skoncentrowany był na czytaniu, matematyce i naukach przyrodniczych. Podstawowe pytania badawcze PISA dotyczyły umiejętności praktycznego kojarzenia i wykorzystania wiedzy i umiejętności z różnych dziedzin w kontekście wyzwań , przed jakimi staną 15-latkowie w swoim dorosłym życiu.
Badanie ma na celu zdiagnozowanie w jakim stopniu młodzież jest przygotowana do podjęcia wyzwań przyszłości? Czy młodzi ludzie potrafią efektywnie analizować, rozumować i jasno przekazywać swoje myśli? Czy są przygotowani, by zachować zdolność uczenia się przez całe życie? Jak kształtować programy szkolne i systemy edukacji, by im w tym dopomóc? Jak zmniejszać różnice życiowych szans między młodymi ludźmi poprzez oświatę? Natomiast w drugim etapie, uczestniczyło 12 osób ,( losowo wybranych spośród wszystkich uczestników) , które zostały poddane badaniu , sprawdzającemu umiejętność czytania tekstów elektronicznych tzw. ERA, ( Electronic Reading Assessment). Polegało ono na teście przeprowadzanym na komputerach i miało na celu również sprawdzenie występowania analogicznej korelacji wybranych przedmiotów. Program PISA otwarty jest na merytoryczne innowacje. W tym celu rozwijane są dodatkowe, nieobowiązkowe moduły badań : Mierzenie postępu uczenia się w czasie i porównywania tego postępu między krajami. Badanie relacji między praktyką nauczania a efektami uczenia się. Ocena kompetencji cyfrowych (ITC) , jak również stosowanie technologii . Uczniowie, którzy zostali poddani badaniu PISA 2009 ,rozpoczęli naukę w szkołach podstawowych w czasie pierwszego badania PISA w roku 2000.
W związku z tym , kraje uczestniczące w programie PISA będą mogły zmierzyć , w jakim stopniu zmiany w ich systemach edukacji mogły wpłynąć na poprawę osiągnięć uczniów w stosunku do osiągnięć odnotowanych w badaniu PISA 2000. Należy podkreślić ,iż głównym celem programu PISA jest wskazanie stałego punktu odniesienia dla monitorowania ewolucji systemów edukacyjnych.