Oś centralną kościoła stanowi, długa na 66 m i szeroka na 24 m. nawa główna. Po obu stronach na 16 (2 x 8) filarach nad nawami bocznymi wsparte są galerie. Nad wejściem głównym znajduje się balkon z organami (1960-61) Po przeciwnej stronie usytuowano prezbiterium.

Po przeciwległej stronie ołtarza św. Barbary znajduje się, wsparty na dwóch kolumnach, balkon. Na nim swe miejsce znalazł wczesnobarokowy pozytyw organowy (1637), który został tu przeniesiony ze starego kościoła. Warto dodać, że instrument ten zaliczany jest do wyjątkowych w skali kraju.

Pod balkonem wmurowana została płyta nagrobna właściciela Milowic i Dąbrówki Fryderyka Paczka (1628). Pochodzi ona także ze starego kościoła Jest to barokowe epitafium z czarnego marmuru typowe w formie dla okresu kontrreformacji, kiedy to postacie zmarłych ukazywano zwykle na klęczkach i adorujących krucyfiks Nagrobek Fryderyka Paczka ma kształt budowli, z dużym krucyfiksem w części centralnej, z symetrycznie klęczącymi po jej bokach postaciami małżonków.

W ostatnich latach kościół stał się także miejscem, gdzie upamiętnia się dokonania wybitnych Czeladzian. Społeczeństwo miasta ufundowało kilka tablic pamiątkowych. Pierwsza z nich poświęcono w roku 1992 harcerzom czeladzkim poległym w latach 1939-45 (przy wejściu głównym). Następna (przy wejściu głównym), ufundowana w roku 1994, upamiętnia dokonania ks. Bolesława Pieńkowskiego, inicjatora i budowniczego czeladzkiej świątyni oraz organizatora życia społecznego w mieście Kolejną poświęcono, w 100 rocznicę urodzin (1997), prof. Józefowi Mazurowi, wybitnemu uczonemu (Kruchta przy wejściu bocznym).

W kościele od 2000 roku odbywa się także Ogólnopolski Festiwal Ave Maria.

Tuż obok Rynku, górując nad miastem, stoi jeden z największych w Polsce kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Wzgórze, na którym jest usytuowany, od niepamiętnych czasów było miejscem kultu. W czasach przedchrześcijańskich mieszkający tu ludzie oddawali cześć swym pogańskim bóstwom Według legendy na tym właśnie miejscu biskup krakowski Rachelin miał zbudować pierwszą drewnianą kaplicę, która została zniszczona w roku 1038. Pierwszą wzmiankę o kościele i jego rektorze Stefanie znajdujemy już w roku 1260. Około roku 1318 Wacław II Cieszyński ufundował ponownie kościół, który otrzymał rangę parafii. Był on drewniany. Prawdopodobnie spłonął on w roku 1495 lub 1518. W XVI wieku wybudowano jednonawowy kościół murowany (1529). Pod koniec XVI stulecia świątynia została przebudowana. Pojawiła się wówczas dzwonnica. Ostateczny barokowy kształt nadano jej dopiero w XVIII wieku. Kościół został rozebrany w roku 1916.

W związku z dynamicznym rozwojem miasta, jaki miał miejsce z chwilą rozpoczęcia eksploatacji węgla, a co za tym idzie - wzrostem liczebności jego mieszkańców, stary kościół okazał się za ciasny. Ponadto groził zawaleniem. Około 1904 roku powstała myśl budowy większego. Utworzono Komitet Budowy, do którego wszedł miedzy innymi ks. Bolesław Pieńkowski. Po analizie wielu koncepcji wybrano do realizacji projekt architekta warszawskiego Tomasza Pajzderskiego. Po uzyskaniu zgody władz rosyjskich, w roku 1906 przystąpiono do budowy nowej świątyni. Ze względu na rychłą śmierć autora projektu (1908), pracami kierował inżynier architekt Hugon Kuder. Stanęła ona na najwyższym cyplu skalnym nad ulicami Bytomską i Podwalną Kościół poświęcono 8 maja 1913 roku Jest to niewątpliwie jeden z najpiękniejszych przykładów architektury neoromańskiej w Polsce. Nowy kościół dominując nad całą okolicą, czy wręcz przytłaczając kameralne otoczenie domków z podcieniami, stał się bardzo charakterystycznym akcentem w krajobrazie miasta.

Czeladzki kościół to zaprojektowana z rozmachem, okazała trzynawowa bazylika z transeptem. Budowla zbudowana jest z cegły, na podmurówce z bloków kamiennych i licowana klinkierem, w konstrukcji krzyżowo-żebrowej. Dachy i kopuły pokryte są blachą miedzianą. Biforia, triforia i rozety wykonane są z piaskowca. Podobnie jak inne detale (gzymsy, rzygacze, półkolumny, itd.) świadczą o perfekcji architekta i realizatorów dzieła. Zwieńczenie skrzyżowania naw stanowi ośmiokątna rotunda, której kopuła sięga 51 m. Otaczają ją cztery mniejsze wieże o wysokości 35 m każda. Od strony ul. Bytomskiej wybudowano dwie dzwonnice (39 m), pomiędzy którymi znajduje się niezwykle rozbudowany portyk. Dorównuje mu swą klasą portyk zlokalizowany od strony wschodniej, gdzie na szczególną uwagę zasługuje bogato zdobiona kolumna. Na jej głowicy posadowiona jest figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

Choć kościół jest zbudowany w stylu neoromanizmu bizantyjskiego, ma wiele akcentów gotyckich. Należą do nich rozety, zwieńczone pinaklami przypory oraz krzyżowo-żebrowa konstrukcja.